Takaometrik veri girme
Takaometrik Veri Sayısallaştırma
Tekeometrik veri nasıl sayısallaştırılır
Takeometrik Ölçü Çizelgeleri zeminde yapılan ölçülerin işlendiği, tüm hesaplamaların bu çizelgeden yapıldığı genellikle A4 kağıt formatındadır. Bu çizelgede genellikle durulan nokta, bakılan nokta, mira okumaları, mira okumalarının farkları, eğik uzunluk, çıkarılacak miktar, düşey açı, yatay açı okumaları, yatay uzunluk ve düşünceler kısmı bulunmaktadır.Bu sütunların her biri bizim için gerekli ölçütler içermektedir.
Sayısallaştırma işlemine başlamak için durulan ve bakılan nokta koordinatlarının bilinmesi gerekir. Bu noktaların koordinatları ayrı bir poligon, nirengi cildi veya dosyasında nirengi veya poligon noktası koordine özet hesabı bulunur. Grafik haritaların yapımında koordinat olmadığından dolayı grafik yöntem için yapılan takeometrik harita ve paftalar için koordinat pafta üzerinden sayısallaştırma ile bulunabilir. ( Zeminde varsa zemin ölçüsü yapılabilir.) Bazı Kadastro Müdürlük veya Birimlerince bu noktalar sayısal ortama aktarılmış veya ayrı bir liste halinde arşivlenmiş olabilir. Eğer böyle bir liste kaybolmuş, okunamıyor ( tahrip olmasından dolayı ) veya kaba bir hata var ise alternatif olarak poligon ve nirengi röperlerindeki değerler kullanılabilir. Eğer röperlerde yoksa paftadan okunarak koordinat bulunabilir. Ama esas olan mutlaka orijinal ölçü değerleridir.
Takeometrik hesaplarda önce durulan noktadan bakılan nokta arasındaki mesafe kontrol edilir. Tahmini olarak takeometride yazılı uzunluk ile hesaplanan uzunluk arasında büyük ölçüde fark olmaması gerekmektedir. İlk açıda yazılarak bakılan noktalara ait değerler girilerek koordinatlar hesaplanmaya başlanır. Eğer ilk açı yazmıyorsa “0″ olabilme ihtimali yüksektir.
Takeometrik verilerin sayısallaştırılmasında birden fazla yöntem vardır. En sık kullanılan ve pratik yöntem yatay açı- yatay kenardan veri girişinin yapılmadır.Durulan noktalar ve bakılan noktalar genellikle poligon ve nirengi noktalarıdır. Bu noktalardan başka noktalara kontrol amaçlı bakış yapılabilir. Eğer takeometrik hesabınızda bir hata varsa bu kontrol amaçlı yapılan bakışlardan çözüm üretilebilir Bir noktada durup farklı bir noktaya baktıktan sonra yatay açı ve yatay uzunluklara ait sütunlardaki değerler esas alınarak hesaplama yapılabilir.
Bu hesaplamalar yapılırken eğer yatay uzunluk yazmıyorsa eğik uzunluk ve düşey açı esas alınarak yatay uzunluk hesaplanabilir, eğer düşey açı 100 grad civarında değer ise yatay uzunluk eğik uzunluk ile aynı kabul edilebilir. Eğer eğik uzunlukta yoksa mira okuma farkları toplanarak elde edilebilir. Eğer mira okuma farklarıda yoksa mira okumalarından üst kıl ile ortakıl ve orta kıl ile alt kıl arasındaki mesafeler toplanarak elde edilir. Yani yatay uzunluk bulunamadıysa mira okumalarından yola çıkarak çözüm elde edilebilir.
Bazı takeometrik ölçü çizelgelerinde düşey açı yazmayabilir. Bu durumda düşey açı 100 grad kabul edilir. Eğik uzunluk ile çıkarılacak miktar sütunları arasındaki fark yatay uzunluğu verir.
Bu yöntem ile koordinatı hesaplanan noktalar daha sonra ölçü krokisi yardımı ile ölçü krokisindeki numaralar esas alınarak birleştirilir. Birleştirilen parselin numarası ölçü krokisinde yazılı parsel numarasıdır. Eğer ölçü krokisindeki köşe numarası ile uyuşumsuzluk varsa ayrıca irdelenmeli, ölçü krokisi yoksa veya ölçü krokisindeki numaralar uyuşmuyorsa kadastral pafta esas alınarak parsel bu şekilde kapatılır.
Takeometrik yöntem ile sayısallaştırılan haritalar yapıldıktan sonra kadastral değişikliği araştırılır. Eğer konuma dayalı bir kadastral değişiklik varsa işlenir. Ardından pafta tersimatı ile kontrolü yapılır. Eğer pafta tersimatı hatalı ise hataya neden olabilecek poligon veya nirengi koordinatları, mesafeler, açılar gibi takeometrik ölçü çizelgesi, ölçü krokisi ve nokta koordinatları kontrol edilir. Eğer herhangi bir hata bulunamıyorsa ve hata küçük miktarı ise konuma dayalı değerlerden elde edilen harita kabul edilir. Eğer kaba bir hata varsa, arazide ölçü yapılır, kadastral alanlar kontrol edilir ve teknik bir yöntem ile çözümlenir. Takeometrik ölçü değerleri ile elde edilen parsellerde yapı varsa muhtemelle prizmatik yöntemle yapılmıştır. Bunun için üzerindeki yapılar için ayrıca prizmatik değerler elde edilir ve girilir.
Takeometrik verilerin sayısallaştırılmasında birden fazla yöntem vardır. En sık kullanılan ve pratik yöntem yatay açı- yatay kenardan veri girişinin yapılması yani kutupsal yöntemdir. Bu yöntemde durulan nokta ile bakılan nokta arasındaki doğrultu baz alınarak, detay noktaları yatay açı ve mesafe değerleri ile tatbik edilir.
Takeometrik yöntem ile koordinat hesabı D; durulan nokta, B; bakılan nokta,
